26.12.2012, 13:14
Din kültürü ahlak bilgisi
1970'li yıllarda orta öğretime 'İslam Ahlakı' dersi konmak istendi, ama buna şiddetli itirazlar geldiği için İslam kelimesi kaldırıldı ve zorunlu ahlak dersi kondu. Saint Joseph Fransız erkek lisesinde birkaç yıl bu dersi okuttum. İlk girdiğim sınıf 11. Fen sınıfı idi. Bu sınıfta silahlı çatışmalara giren militanlar bile vardı. Bir Fransız hocayı dövmüş, hastanelik etmiş ve okuldan ayrılmasını sağlamışlar; tabii bunları dersi kabul ettikten ve bir süre de okuttuktan sonra öğrendim. Sınıfta gergin bir hava vardı, işaretleriyle tahtaya bakmamı istiyorlardı, baktım, uzunca tahtanın alt köşesinden başlayıp üst köşesinde biten yazı şöyleydi: 'ahlak istemezüüüüüük!!!'
Zor bir durumla karşı karşıya olduğumu anladım, kürsüden aşağıya indim, ilk sırada oturan bir öğrencinin omuzuna elimi koydum, 'tahtadaki ders konusu üzerine sizinle biraz konuşabilir miyiz' dedim. Kabul etti ve 'arkadaşlarımızın istemeyiz dedikleri ahlak nedir?' sorusuyla derse başladık. O derste açıkça 'sizi de kaçırmaya niyet etmiştik, ama vazgeçtik, nasıl olsa biri gelecek, siz devam edin' dediler. Ders kitabını ve müfredatı o sınıfta uygulamadım, her derste, bir öncesinde beraber seçtiğimiz bir konuyu serbest olarak işledik: Konuştuk, tartıştık, öğrendik.
Zor bir durumla karşı karşıya olduğumu anladım, kürsüden aşağıya indim, ilk sırada oturan bir öğrencinin omuzuna elimi koydum, 'tahtadaki ders konusu üzerine sizinle biraz konuşabilir miyiz' dedim. Kabul etti ve 'arkadaşlarımızın istemeyiz dedikleri ahlak nedir?' sorusuyla derse başladık. O derste açıkça 'sizi de kaçırmaya niyet etmiştik, ama vazgeçtik, nasıl olsa biri gelecek, siz devam edin' dediler. Ders kitabını ve müfredatı o sınıfta uygulamadım, her derste, bir öncesinde beraber seçtiğimiz bir konuyu serbest olarak işledik: Konuştuk, tartıştık, öğrendik.
Sonra bu ders kaldırıldı, 12 Eyül'den sonra komünizm korkusuyla zorunlu din kültürü ahlak bilgisi dersi kondu. Bu ders konmadan önce de çok tartışıldı, laikliği ihlal ile komünizm tehlikesini önleme ikilemi arasında gidip gelen askerler hem isim hem de içerik yönünden laikliğe aykırı olmayacak bir şekil vererek bu dersi zorunlu hale getirdiler. Maksat genel olarak dinler ve ahlak, halkının kahir çoğunluğu müslüman olan bir ülkede tabii olarak daha ziyade İslam hakkında öğrencilerin bilgi sahibi olmaları ve tabii biraz da komünist ve anarşist değil de dindar olmalarını sağlamak olsa gerek.
Şimdi seçmeli din, Kur'an ve Peygamberimizin hayatı dersleri kondu. Bunları seçenlere dinin yalnızca bilgisi değil, eğitimi de verilecek. Seçme kişilerin iradesine bırakıldığı için laiklik ve din özgürlüğüne aykırılık iddiası da söz konusu olamayacak. Peki bunun yanında din eğitimi değil de genelde dinler, özelde (biraz daha fazla olarak) İslam ve ahlak hakkında bilgi veren bir zorunlu derse ihtiyaç var mıdır, konsa laikliğe ve din özgürlüğüne aykırı olur mu?
Bu sorunun bana göre cevabını yarın yazayım.
Dinin kültürü, ahlakın bilgisi dersi "Türkçe, Türk edebiyatı, Türkiye tarihi" gibi aslında yalnızca Türkleri ilgilendiren dersler gibidir; bu ülkede yaşayan insanlar, kendi dinleri, ana dilleri, alt kültürleri ne olursa olsun çoğunluğun dili (hem de resmi dili), tarihi ve edebiyatı hakkında, çoğunluk da onlarınkine dair bilgi sahibi olacaklar ki -birlik olmasa bile- beraberlik olabilsin, beraber yaşamak durumunda olanlar birbirlerini tanısın, özellik ve hassasiyetlerine vakıf olsunlar.
Önceki tecrübede ayrıca seçmeli din öğretim ve eğitimi bulunmadığı için zorunlu dersin müfredatına "sureleri ezberlemek" gibi bazı fazlalıklar konmuş idi, şimdiki müfredatta bunlar yok, maksada uygun başka değişiklikler de yapıldı ve yapılabilir.
Zorunlu din kültürü dersinde öğretmenlerin hatalı davranışları yüzünden "dinden soğumak gibi" bazı olumsuz sonuçlar ortaya çıkmış olabilir, ama daha çok ve daha yaygın olarak güzel sonuçların elde edildiğinde şüphe yoktur.
İnsanların beraber yaşadıkları bir toplumda birbirinin dinini ve kültürünü bilmesinin faydalı, hatta zaruri olduğunun Rusya da farkına varmış ve bu konuda bir zorunlu ders koymuş. 8 Eylül 2012 tarihli gazetelerde yer alan haberi şöyle:
"Rusya'da 2012-2013 eğitim yılında, 4. sınıf ve üstü öğrencileri için din ve ahlak dersi zorunlu hale geldi. Bununla çeşitli din ve etnik mensubunun bir arada yaşadığı ülkede, ortak dini ve ahlaki değerlerin kazandırılması planlanıyor. Öğrenciler; Ortodoks Hıristiyanlığı, İslamiyet, Musevilik gibi semavi dinlerin yanısıra Budizm, dünya dinleri kültürü ve ahlak etiği derslerinden birini tercih edebilecek."
Haberde detay bulunmamakla beraber bir çeşit "zorunlu-seçmeli" ders olduğu anlaşılıyor; öğrenci mutlaka din ve ahlak dersi alacak, ama dersin bir ortak bir de çeşitli kısımları olacak, çeşitli kısımlarda birini seçme imkanı bulunacak.
"Her şeyin ilmi cehlinden yeğdir" demişler: "Bilmek, bilmemekten iyidir. Bazı şeyleri bilmek ise yalnızca iyi değil, ayrıca zorunludur."
2
az bulutlu
Namaz Vakti
18 Mayıs 2024
| İmsak | 03:09 | ||
| Güneş | 04:56 | ||
| Öğle | 12:24 | ||
| İkindi | 16:19 | ||
| Akşam | 19:41 | ||
| Yatsı | 21:20 |
