04.12.2015, 13:39
Süleymaniye, Şehir ve Turan Tuğlu
Gümüşhane’nin ruhunun raks ettiği yerler ve o yerlerin yansıması kitaplarla bizi kim buluşturacak?
Memleketimizde edebi anlamda şehirler üzerine yazılmış olan ilk derli toplu kitap, kıymetli edebiyatçımız Ahmet Hamdi TANPINAR'ın "Beş Şehir"' isimli eseridir. Bu kitapta anlatılan şehirleri (Ankara, İstanbul, Bursa, Konya ve Erzurum) okuduğunuzda, kullanılan dil sizi bütün zenginliğiyle sarıp sarmalar, müthiş bir kıskançlık hissiyle bu şehirlere uzanırsınız! Her Ankaralı, İstanbullu,Bursalı,Konyalı ve Erzurumlu için olduğu kadar, bütün 71 milyon tek yürek için böylesi bir çekicilikle ortaya konulmuş nezih ve olağan üstü kültür büyük bir şanstır. Bu anlamda büyük kentler işte böyle bir üstünlükle hayallerine ulaşırlar.
Daha sonra, bildiğim kadarıyla, birazcık da kıskançlık damarının kabarması sonucu Ahmet Turan ALKAN, “Altıncı Şehir” kitabıyla Sivas’ı anlatmıştır.Bunu, Beş Şehir’in anlatımındaki güzellik ve albenilik tahtına göz diken yedinci, sekizinci şehirler takip etmiştir.
Şimdi gelelim Yirmidokuzuncu Şehir’e…
Her ne kadar yıllıklar niteliğinde ilçeleri anlatan çokça kitaplar meydana getirilmişse de edebi olarak derli toplu, münferit olarak bir ilçeyi ele alan, bizim ifade etmeye çalıştığımız edebi bir perspektiften bakılarak kaleme alınan bu güne kadar bir eser ortaya konulmamıştır.
Ne zaman Beş Şehir’i okusam, büyük bir kıskançlık hissi içinde, yine aynı şeyleri yazsam, yine yırtarım düşüncesine kapılıyorum
Yıllar önce yazmıştım, memleketler insanla güzelleşir, insanla çirkinleşir diye.
MEMLEKETİMİZDE YÜZ ÇİRKİNE BİR GÜZEL DÜŞÜYOR DEĞİL; YÜZ GÜZELE BİR ÇİRKİN DÜŞÜYOR!
Lakin, memleketimiz değişiyor!
Bu eksikliği Gümüşhane Valiliği görmüş olacak ki çok güzel bir yayınla bizi tanıştırdı: Süleymaniye!
Aman Allahım ne çok mutlu oldum.
Bu yayını bana ulaştıran Sevgili Engin Doğru ve ekibine sonsuz teşekkürlerimi gönderiyorum.
Gümüşhane’nin ilk şehir yerleşkesi olan Süleymaniye’yi yıllar önce rahmetli Sabri Özcan San ile gezmiştim.
Gümüşhane’nin ruhuyla ilk kez o zaman karşılaştım.
Yalnız, şu şehir kelimesini irdelemek isterim:
Şehir kelimesi ne zaman zihnimin açık koridorlarında ağır aksak yürüse, çıkardığı ayak seslerini duyar, çok heyecanlarınım. Çünkü zihnime sadece şehir gelmez, şehirle birlikte coğrafya gelir, şiir gelir, edebiyat gelir, mimari gelir, halk inanışları ve hikayeleri gelir; velhasıl tekmili birden koskoca bir kültür gelir.
Kelkit’i de aynı tasavvurla aklımda muhafaza ederim.
Geçmişten geleceğe giderken, halihazırın içinde soluklanıp ,o ana kadar ürettiği “değer”lerle beslenen şehir,gıdasını almış, karnını doyurmuş bir çocuk gibi tebessüm eder bizlere.
İzliyorum, her il, kendini tanıtıcı kitaplar yayınlamaktadır. Bu kitaplar, daha çok popülist bir anlayışla,bol bol resim ağırlıklı göze hitap eden sığ görsel bir zenginlikle okuyucunun karşısına çıkmaktadır. Bir şehri arka planda bütün açılım alanlarıyla inceleyen, hayatla rabıtalarını ince bir üslupla işleyen, okuyucuyu kültürel derinliklerde yormadan gezdiren, büyüleyen kitaplar ne yazık ki “kent kimliğini” besler mahiyette yayınlanmamaktadır.
Memleketimizde edebi anlamda şehirler üzerine yazılmış olan ilk derli toplu kitap, kıymetli edebiyatçımız Ahmet Hamdi TANPINAR'ın "Beş Şehir"' isimli eseridir. Bu kitapta anlatılan şehirleri (Ankara, İstanbul, Bursa, Konya ve Erzurum) okuduğunuzda, kullanılan dil sizi bütün zenginliğiyle sarıp sarmalar, müthiş bir kıskançlık hissiyle bu şehirlere uzanırsınız! Her Ankaralı, İstanbullu,Bursalı,Konyalı ve Erzurumlu için olduğu kadar, bütün 71 milyon tek yürek için böylesi bir çekicilikle ortaya konulmuş nezih ve olağan üstü kültür büyük bir şanstır. Bu anlamda büyük kentler işte böyle bir üstünlükle hayallerine ulaşırlar.
Daha sonra, bildiğim kadarıyla, birazcık da kıskançlık damarının kabarması sonucu Ahmet Turan ALKAN, “Altıncı Şehir” kitabıyla Sivas’ı anlatmıştır.Bunu, Beş Şehir’in anlatımındaki güzellik ve albenilik tahtına göz diken yedinci, sekizinci şehirler takip etmiştir.
Şimdi gelelim Yirmidokuzuncu Şehir’e…
Gümüşhane sevdalısı sevgili Kardeşim Niyazi Karabulut’un “Yirmidokuzuncu Şehir” isimli kitabını asla küçümsemiyorum. Söylemek istediğim, ancak yirmidokuz tane kitabın yayınlandıktan sonra böyle bir kıvamda Gümüşhane’nin ortaya konulabileceğidir. Pek tabiki Gümüşhane’yi çeşitli açılardan anlatan (ama bütünleşik bir edebi dille öze inemeyen, ruh üfülemeyen) eserler meydana getirilmiştir. Bunlar, bir büyük doğumun habercisi sancılardır.
Her ne kadar yıllıklar niteliğinde ilçeleri anlatan çokça kitaplar meydana getirilmişse de edebi olarak derli toplu, münferit olarak bir ilçeyi ele alan, bizim ifade etmeye çalıştığımız edebi bir perspektiften bakılarak kaleme alınan bu güne kadar bir eser ortaya konulmamıştır.
Yazıma girişte de söylediğim gibi 1990 yılında rahmetli Sabri Özcan San’ la Eski Süleymaniye’yi gezdiğimiz zaman çok heyecanlanmış, o yıllarda birazcık da Tanpınar’ın o eşsiz güzellikteki üslubuna özenerek,
“Geçmiş Zaman Peşinde” başlığı altında Eski Süleymaniye’yi anlatan bir yazı yazmıştım. O yazımı yayınlama cesaretini kendimde bulamayarak, Beş Şehir’in ortaya koyduğu güzelliğe asla ulaşamayacağımı anlayıp, yırttım.
“Geçmiş Zaman Peşinde” başlığı altında Eski Süleymaniye’yi anlatan bir yazı yazmıştım. O yazımı yayınlama cesaretini kendimde bulamayarak, Beş Şehir’in ortaya koyduğu güzelliğe asla ulaşamayacağımı anlayıp, yırttım.
Hani bilirsiniz, İslamiyet'ten önce şiir yazmak son derece revaçta olup, her sene müsabakalar düzenlenerek birinci olanlar Kâbe'nin duvarına asılırmış. Kuran-ı Kerim’in inzal olmuş olduğu ilk yılında, birinci olan şairimizin kız kardeşi; "Kuran-ı Kerim karşısında bunun burada asılı bulunması ayıptır." Diyerek ağabeyinin şiirlerini indirip, parçalayıp, yakmıştır.
Ne zaman Beş Şehir’i okusam, büyük bir kıskançlık hissi içinde, yine aynı şeyleri yazsam, yine yırtarım düşüncesine kapılıyorum
Nitekim zaman zaman bu yöndeki karalamalarımı , aynen o hanımefendinin yapmış olduğu gibi, Beş Şehir’in güzelliğine asla ulaşamayacağım düşüncesiyle yırttım, attım!
Yani bize ruh üfleyen kitaplar lazım!
Bilmem anlatabiliyor muyum!
Yıllar önce yazmıştım, memleketler insanla güzelleşir, insanla çirkinleşir diye.
Evet yine aynı şeyi yazıyorum!
Çirkin insanlara rağman içimizdeki bu Gümüşhane sevgisi bitmemişse bağrımızdan yetişen güzel insanlar sebebiyledir.
Memleketimiz….
Gümüşhane’nin ve Kelkit’in insanlarını aşkla içselleştirerek güzelleştiren bir anlamda bu üzerinde yaşadığımız memleketimiz; dağımız, taşımız ve toprağımızdır.
MEMLEKETİMİZDE YÜZ ÇİRKİNE BİR GÜZEL DÜŞÜYOR DEĞİL; YÜZ GÜZELE BİR ÇİRKİN DÜŞÜYOR!
EY MEMLEKET, BAK NERDE OLURSAK OLALIM, DUDAKLARIMIZA SENİN ŞARKIN DÜŞÜYOR. VE DAHİ BU YAZDIĞIMIZ ARKASINDA KOCA KOCA DÜNYALARI SAKLAYAN CÜMLELERİMİZE BİLE SENİN FARKIN DÜŞÜYOR!
Lakin, memleketimiz değişiyor!
Memleketimizin güzellikleri bir bir kayboluyor.
Sevgili okurlarım, memleket aynı bıraktığımız memleket değil; her geçen gün değişiyor, başkalaşıyor.
Bizim yüreklerimizden geçen memleketçi düşünceleri, toprağın yüzlerce metre altındaki mağmaya sakladığımızı hangi mühendis bilir?
Toprağın altına gömdüğümüz geçmişimiz, bugünle kucaklaşır mı bilmem, ama inan ki çok zor.
Çok zor zamanlarda yaşıyoruz sevgili dost, çok zor!
İşte bu zor zamanlarda hayatımızı kolaylaştıran ve de güzelleştiren insanmara minnet borcumuz vardır.
Şehir hayatı onlar olmazsa asla çekilmez.
Onlar olmaza bu hayat katlanılmaz…
Bir şehir, binlerce insan, binlerce hatıra ve binlerce yaşanmışlık…
Bu yaşanmışlıklar içinde bir yaşanmışlık…
Bu binlerce insanın içinde bir insan…
Her şehrin bir kimliği var yaşayan insanlara akseden.
İnsanların kişilik, karakter ve mizaçlarına etki eden şehrin suyu, havası…
Şehirler biz, bizde yaşadığımız şehirleriz aslında.
Gümüşhane, Turan Tuğlu; Turan Tuğlu da Gümüşhane’dir..
Vesselam …
2
az bulutlu
Namaz Vakti
24 Nisan 2024
| İmsak | 03:49 | ||
| Güneş | 05:23 | ||
| Öğle | 12:25 | ||
| İkindi | 16:12 | ||
| Akşam | 19:17 | ||
| Yatsı | 20:45 |
