Kanuni ve Şehzade Mustafanın ölümü

Muhteşem Yüzyıl dizisi  ile gündeme gelen bu olay toplumumuz nezdinde derin bir  hüzne sebep olduğu gibi bir o kadar da Kanuni ,Hürrem  düşmanlığını da doğurduğunu üzüntü ile izledim. Aslına bakarsanız bir çok tartışma ile başlayan bu dizinin bir tarihçi olarak bu kadar tutacağını tahmin etmemiştim ama hakkını vermek lazım gerçekten kaliteli müzik kaliteli oyunculuk ve muazzam kıyafetler dizinin başarısını dahada arttırdı. Neyse sözü uzatmadan konuya geçelim aslında bir çoğunuz olayı dizi eksenli düşündüğünüz için kafanız karışmış olabilir ama ben sizi daha eskiye götüreyim.

     Kanuni henüz küçük bir şehzadedir. Babası Yavuz Sultan Selimin yanında Trabzon sancağında onun göz bebeği olarak büyümektedir zira diğer kardeşleri  fazla yaşamamıştır. Dedesi  II. Bayezid  tahta varis olarak amcası Ahmeti  göstermiş bu durum Yavuzun hiddetlenmesine kardeşine ve babasına dahi savaş açarak meydan okumasına kadar ilerlemiştir sonunda devlet adamlarının ve yeniçerinin desteğini alarak kardeşlerini ortadan kaldırmış babasını ise Dimetokaya sürmüş tabiri caizse bir arslan gibi tahtı koparıp almıştır. Şimdi diye bilirsiniz iyide ne alaka öyle demeyin işte tam buradan bağlıyoruz aslında Şehzade Mustafa’da Yavuz Selim gibi askeri devlet adamları halkı tarafından çok sevilmiş ben dedesi yavuz kadar lider görmesem de bu denli sevilmesi  başlangıçta babasının da ilk varisi olmasına neden olmuş  ama ilerde Hürrem ve diğer şehzadelerinde büyümesi rekabeti arttırmış ayrıca İran hükümdarı ile kurduğu iddia edilen münasebet  sonrası  babasını tahttan indireceği ve tahtta gözü olduğu düşünülerek İran seferi esnasında   idam edilmiştir. Şimdi buradan şunu anlamışsınızdır Kanuni aslında babasının zorla aldığı tahtı oğlunun da alabileceğini düşünerek yani dedesi  II.Bayezid ile aynı kaderi yaşamamak için onu  tehdit olarak görmüş ve böyle bir karar almış olabilir.Bana göre Mustafanın  en  büyük şanssızlılığı Kanuninin uzun yaşamış olmasıdır onun  açısından düşünürsek ama tabiî ki böyle düşünmeyeceğiz Kanuni bir cihan hükümdarıdır ve topluma sayısız hizmetleri olmuştur bunları da göz ardı etmemek lazım diye düşünüyorum.

      Tarihi bilmeyen insanlar burada padişahı suçlayabilirler ama olaylar her zaman bir birleri ile ilintilidir bunu unutmamak lazım tarihte bir çok Türk devleti vardır hangisi Osmanlı kadar uzun soluklu olmuştur  2 ye 3 e ayrılıp yönetilmişler ve sonrasında parçalanmışlar aslında bu olayla bir kişinin canı fada edilerek  binlerce masumun canı kurtarılmış ve düşmanların sevinmesine izin verilmemiştir. Osmanlıda esas olan devletin bekasıdır bunun için kendi canlarından vermeyi dahi görev saymışlardır.Ayrıca bu taht mücadeleleri  o dönem Avrupa’da da yaşanmış bu şekilde kendi ailelerinden birbirlerini öldürerek tahtı aldıkları da olmuştur sadece Osmanlıya özgü demekte haksızlık olur.  17. Yy dan itibaren Osmanlı  I. Ahmed döneminde Ekberiyet sistemine geçerek kardeş katli olayına son vermiş fakat tam bu tarihten sonrada Osmanlıda yaşanan çöküş süreci durdurulamadan devam etmiştir.       

      Gelelim günümüze bu konu  450 - 500 yıl önce yaşanmış olmasına rağmen toplumumuzun yeni olmuş gibi anlaması ve yorumlaması   beni  ayrı üzdü  zira müthiş bir tarihe sahip olmamıza rağmen okumaktan düşünmekten aciz olduğumuzu bir kez daha görmüş oldum. İnsanlar ne yorum yaparlarsa yapsınlar tarihimiz doğrusu ve yanlışı ile bizim bunları öğrenmek bunlardan ders almak hepimizin görevi olmalıdır.